АБА ЭЖЫН ҺУРГААЛ ЗААБАРИ
Буряад зоной сээрлэхэ зүйлнүүд:
- Эдеэ хоолоороо наада хэхэ, тоглоходо сээртэй.
- Дала мүрөө хабшажа, «мэдэхэгүй» гэхэдэ сээртэй.
- Хүндэ хурганай hалаагаар юумэ hарбайхагүй, hожоргүйгөө харуулха.
- «Жаргалтай байбал, орондоо бү дуула, зоболонтой байбал, орондоо бү уйла» гэhэн зүйр сэсэн үгэ бии.
- Түрэхэ эхэнэрэй урдуурнь гарахагүй.
- Харанхы hүни үhэеэ hамнахагүй.
- Эхэнэр хүн забилжа hуухагүй.
- Эхэ руугаа муухайгаар харахагүй – ехэ нүгэл.
- «Эсэгеэ гомодхообол, сүмбэр уула сүмэрхэ, эхэеэ гомодхообол, һүн далай шэргэхэ» гэhэнтэй адли нүгэл долоон үеын үри бэе, удамда хүртэхэ гэдэг.
- Хүнэй малгай, үмдэ үмдэхэгүй – хүнэй муу заяан халдажа болохо, мүн өөрынгөө хубсаhа ондоо хүндэ үмдүүлхэгүй – талаан бэлигээ дамжуулха.
- Айлда хюмhаяа абахагүй, тэрэ айлда ёро хараха.
- Һүн дээрэ хара уhа хэхэдэ, хэшэг зайлаха, харин уhан дээрэ hү хэжэ болохо.
- Гурил зуурабал, альгаяа хутагаар хюhахагүй – хэшэгээ алдаха. Гар гараа үрэжэ ехэбшэлээд угааха.
- Гараа угаагаад, hэгсэржэ болохогүй – аминай хэшэг барана.
- Гарай альган дээрэ юумэ зуража, бэшэжэ болохогүй.
- Гуталаа шэрэжэ, малгайгаа буруу харуулжа үмдэхэдэ – тархи муутай болохо, харин дабхарлажа үмдэхэдэ – хоер дахин гэрлэхэ.
- Хүнэй hуга доогуур, хүлэй забhараар гарахагүй – хии морин унаха.
- Өөрынгөө нэрые голожо болохогүй. Үхибүүдые бүтэн нэрээрнь дуудаха хэрэгтэй – «бүтэн нэрэтэй, бүрин заяатай» байха.
- Абхуулhан үhэеэ эндэ тэндэ хаянгүй, мориной хүлөөр гэшхүүлхэдэ hайн.
Цырен-Ханда Дарибазаровагай суглуулбариһаа.