1. Бэедээ олон мэнгэтэй, хасартаа хонхорхойтой хүниие жаргал- тай байха хүн гэдэг.
2. Хойто духадаа гүнзэгы хонхорхойтой хүниие харуу байха хүн гэдэг.
3. Шэхэнэй халуу бусалхада, шам тухай хэлсэжэ байна гэлсэдэг.
4. Баруун шэхэн ханхинахадаа, баруун нюдэн дороо татахадаа, hайн, баяртай мэдээсэл дуулдаха.
5. Зүүн шэхэн ханхинахадаа, муу мэдээсэл дуулдаха гэдэг.
6. Зүүн нюдэн дороо татахадаа — муу.
7. Баруун хүлэй ула зохолбол, тон hаядаа аян замда гараха.
8. Зүүн хүлэй ула зохолбол, ошохо гэhэн гү, али ошожо ябаhан аян замынь урагшагүйдэхэ.
9. Хасарнуудай халуу бусалхада, шамда дурлаhан хүн hанана гэхэ.
10. Хүнэй зоходоходо, хүн hанана гэлсэдэг. Үгы hаа, бурханай саахар хулуугаа гүш гэхэдэ, үгы гээд, зоходохоо болидог.
11. Баруун альган зохолходоо, зол жаргал, аза талаан тудаха, та- нилтаяа, нүхэртэеэ гү, али холын түрэлхидтэеэ уулзаха.
12. Зүүн альган зохолходоо, мүнгэ алтанай болон бусадшье гар- зада орохо.
13. Хамарай үзүүрэй зохолходонь, айлшан ерэжэ, архи уулган гү, али гэр бүлэ соо хэрүүл боложо магадгүй.
14. Үхибүүдэй галда гараа шараа hаань, хүйтэн болодог.
15. Бишыхан хүүгэдэй ала доогуураа гэдэргээ харахадань, дүү- гээ хүлеэнэ, зүгнэнэ гэдэг.
16. Үхибүүнэй ондоо айлайда олоороо сугларжа, кукла орёожо наадахада, үшөө хоноо hаань, тэрэ айлда үхибүү зүгнэбэ гэхэ.
17. Хэлэнэй үзүүртэ юумэнэй гарахада, амтатай юумэ эдихэш гэдэг.
18. Уралай татаа hаа, хэрэлдээн болохо гэдэг.
19. Шүдэн томо hаа, бэшэгтэ мэргэн болохо.
20. Шүдэн жэжэхэн аад, сасуу, сагаан hаа, hайн.
21. Шүдэн тэгшэ ургаад, алаг болобол, ами наhан ута байха.
22. Хэлээ гаргадаг, амаа долёодог хүн сэдьхэл муутай, хүндэ муу hанадаг хүн гээшэ.

23. Шэхэн соогоо үhэтэй хүн — hайн хүн.
24. Шэхэн зузааншье, нимгэншье аад, хатуу hаа – муу гэдэг бай- на.
25. Эрэ хүнэй урал нимгэн hаа – үгэдэ мэргэн.
26. Эмэ хүнэй урал нимгэн hаа – хобууша болохо.
27. Нидхын үhэн шэнгэн аад, нариихан hаа – эрдэм бэлигтэ hайн hураха.
28. Хүмэдхэдэ (надбровные дуги) үhэн үгы hаа – үгэ зөөлэнтэй хүн.
29. Нюдэнэй хойто зубхи (веко) дээрэ болбол – эрдэм бэлиг шу- далха.
30. Магнай (лоб) үргэн, дэлгэр – ноён болохо, удаан жаргаха.
31. Хоёр хүмэдхын хоорондо үргэн hаа – hайн хүн болохо.
32. Нохойн нюрган дээрээ хэбтэжэ наададаг hаань – hайн тэмдэг. Эзэниинь баяжаха.
33. Оршон тойронхи байгаалияа адаглажа ябагты. Газаатнай шаазгайн шаханаа hаа, «hайниие хэлэ, hай дуулга» гээд, hү гү, али hүтэй сай үргэхэ хэрэгтэй. Хэрэг, ажал бүтэсэтэй болохо. Үбшэ хабшан холодохо.
34. Турлаагай ерэжэ хаагалаа hаань, «баруун уулын оройдо байрлажа, юhэн сагаан хүүгэдтэй болоорой» гэжэ үреэдэг гэхэ. Хаб харадаа ядадаг юм гээ. Угтай хүн hү гаргажа үргөөд зальбар- ха.
35. Шара шубуун бүдэхеэр hүхирхэ. Сэлеэн соо дуугараа hаань, лама санаартанда хандаха.
36. Хэрбэеэ могойн хотон буусада үзэгдөө hаань, тэрэниие ута модоор абажа, холо абаашаад, хойноhоонь үбhэ орёожо, занги- даад хаяхадаа, «дайдын юумэн дайдадаа яба» гэхэ.
37. Хүнэй зүүдэнэй зүнтэй байдаг дээрэhээ муу зүүдэ зүүдэл- бэл, заhуулдаг юм.
38. Харин hайн зүүдэ зүүдэлбэл, тэрэнээ нюудаг, хэндэшье хэлэ- дэггүй.

«АБЫН ҺУРГААЛ – АЛТАН, ЭЖЫН ҺУРГААЛ – ЭРДЭНИ» номhоо абтаба. Автор — Цыремжит Батоева, багшын ажалай ветеран, Ородой холбоото уласай габьяата багша.