#Сагаалган2025_еho_заншал
ГЭРТЭЭ БУРХАНАА ЯАЖА ТАХИХАБ?
Үдэр бүри Бурхан адиста хүртэжэ, мүргэжэ байхын тула гэртээ гунгарбаатай болохо шухала. Агын дасанай пресс-секретарь Цыдып ламын хэлэһэр, «гунгарбаа» гэһэн үгэ «гүн» — дээдэ, “гурба” гэһэн үгэнүүдһээ бүридэнэ. Гурба тоодо Бурхан багшын бэе лагшан (лагшан – хүндэлжэ нэрлэгдэнэ),ном болон субарга ороно. Тиимэһээ гунгарбаа соо Бурхан багшын,ямаршье субаргын дүрэ зурагууд гү, али дүрсэнэнүүд, мүн номынь («Жадамба», «Сүнды» г.м.) заабол табигдаха еһотой. Гэртэ «Алтан гэрэлэй» ном байбал,ехэ һайн – гэрэй һахюуһан гэжэ тоотой: буян хэшэг ерэхэ, үлзы заяан оршоно. Мүнөөнэй сагта дасанай конторо соо ямаршье шэглэлэй номууд байдаг болонхой юм.
Гэхэтэй, хүн бүхэн өөрынгөө шүтэдэг бурхантай байдаг. Ламанарта хандажа, түрэһэн жэлээрээ, мэнгээрээ бурханаа элирүүлхэдэ болохо. Жэшээнь, 1976 ондо түрэһэн хүн зургаан сагаан мэнгэтэй, тиихэдээ Отошо бурхан сахюусантай болоно. Энэ бурханаа гунгарбаадаа һуулгабал, бүрил һайн. Гунгарбаа соо табигдаха зүйлнүүдээ уридшалан заатагүй рамнайлуулха хэрэгтэй.
Гунгарбаагайнгаа урда долоон сүгсэ нэгэ шугамаар, тэгшээр зэргэлүүлэн табиха. Түрүүшын хоер сүгсэнүүд соо уһа (хүртэхэ уһа ба арюудхаха уһа), удаадахи сүгсэнүүд соо сэсэг (хэмэлшье сэсэг табижа болохо), хүжэ һуулгаха. Тиин наһата соо зула бадараагдана. Зулын гол тоһонһоо дээшээ нэгэхэн орооһоной зэргээр бултайха еһотой. Зулын голой үндэр, галайнь ехэ байхада, бурхад дурагүй байха юм.Мүн дүлэтэжэ, гал аюул боложо болохо. Үлүү богонеор бултайһан голтой һаань,элшэнь бага, тахигшадай бэедэ муу нүлөөтэй гэдэг.
Табадахи сүгсэ соо хангалтай һайхан уһан байха еһотой. Тиимэ уһан гэжэ сэдьхээд, юрын уһаар дүүргэхэдэ болохо. Зургаадахи сүгсэ амтатай эдеэгээр дүүргэнэбди. Долоодохи сүгсэ соо хүгжэм үргэгдэнэ. Ушар тиимэһээ энэ сүгсэ соо багахан хонхо гү,али ракушка табижа болохо.
Сүгсэнүүдээ еһо соонь дүүргээд, зулаяа бадараагаад, «Ом а хум» тарни гурба дахин уншажа, бурхандаа үргэһэн тахилаа арюудханабди.
Тиин бурхандаа 3,7 гү, али 21 дахин һунажа мүргөөд, эрхиеэ татаха. Һунажа мүргэлгэ хадаа өөрын янзын физкультура болодог, бурханда оло мүргэдэг хүнэй бэе элүүрэнхэ, хүнгэн, сэдьхэлынь уужам ябадаг гээшэ.
Үдэр бүхэндэ тахилаа һэргээжэ, маани мэгзэмээ уншажа, мүргэжэ байлга гэрээрэлгын эхин үндэһэн гэжэ Бурхан багшын һургаал дагагшад мэдэрхэ зэргэтэй.
— Эртэ урда сагһаа гунгарбаа гэрэй баруун хойто талада, сэбэр газарта табигдаха еһотой гээд хэлэгдэдэг. Энэ юунһээ үндэһэлнэб гэхэдэ, һэеы гэр урдаһаа үүдэтэй байдаг. Хойто талань – хоймор тала – эгээл хүндэтэй газар байһан дээрэһээ, бурханаа баруун хойто талада табидаг байгаа. Зүгөөр мүнөөнэй сагта гэрэй үүдэн алишье зүгтэ байжа болохо, баруун хойношье. Тиимэһээ бурханаа үүдэнһээ холо ямаршье зүгтэ, зүгөөр эгээл сэбэр газарта һуулгахада болохо юм, — гээд Цыдып лама тэмдэглэхэ байна.
«Толон» газетэһээ (2009 оной февралиин 21-нэй) абтаба

#Сагаалган2025
#Сагаалган2025_Ага
#Сагаалган2025_Забайкалье
#забайкальскийкрай #сагаалган #агинское