Агын тойрогой арюун һайхан нютагуудай нэгэн болохо халюун буурал талата Хойто-Ага нютагта хагшууд шарайд омогой Цыдыбэй Цыренбазарай ба бодонгууд омогой Борын Мүнхын Цындымын эбтэй эетэй гэр бүлэдэ табан хүүгэдэй гурбадахи хүбүүн үри боложо, 1980 ондо Далай хүбүүн түрэһэн намтартай.
1997 ондо нютагайнгаа дунда һургуули дүүргээд, Агын багшанарай колледждо дуу хүгжэмэй таһагта һуража байтараа, бүһэтэй хүнэй уялга дүүргэхэеэ сэрэгэй албанда татагдаһан байна. Тиин Агын дотоодын хэрэгүүдэй министерствын таһагта арбаад жэлэй туршада хүдэлхэ үедөө, дуу хүгжэм зохеожо, хүн зоной шэхэ хужарлуулха гэһэн талаан бэлигээ мүлижэл ябахаяа оролдоо.
Далай Цыдыпов 2012 онһоо Агын “Далитэ” театрта хүгжэм дуунай хүтэлбэрилэгшээр амжалтатай ажаллаба. Ага тойрог дотор мэдээжэ болоһон дуушан Алдар Жамсоевай хүтэлбэри доро «Анх-Бид» гэһэн дуу хүгжэмэй бүлгэмэй эдэбхитэй хабаадагшань ябаа.
Мүнөө хадаа Далай Цыренбазарович Үбэр Байгалай хизаараар буряад соел хүгжөөлгын түбтэ амжалта түгэс ажаллана.
2014 ондо Далай Цыдыповай бэшэһэн “Дуратайемни мэдыш” гэһэн дуун Ага тосхондо үнгэргэгдэһэн уласхоорондын “Две звезды” гэһэн мүрысөөндэ шангай хоердохи һуури эзэлһэн байна. Мүн 2016 ондо Улаан-Үдэ хотодо үнгэргэгдэһэн “Алтаргана” нааданда үндэр сэгнэлтэдэ хүртэһэн юм.
2018-2019 онуудта Ким Базарсадаевай нэрэмжэтэ үхибүүдэй уран урлалай һургуулиин шабинарта “Сэрэгшэд”, “Талын зангилаанууд”, “Хун шубуудай баяр” гэһэн хатарай хүгжэмүүд зохеогдоо һэн.
Далай Цыренбазаровичиин аба эжы хоер хүгжэм дуунда дуратай, хүгжэмэй зэмсэг дээрэ наадаха дүрэтэй бэлэй. Энэ талаан бэлиг аба эжыһээ дамжуулан абаһаниинь дамжаггүй. Дуу хүгжэмдэ дуратай гэр бүлэдэ үндыһэн Далай ажабайдалайнгаа харгые хүгжэм дуунтай холбоо. Мүнөө олон тоото шагнагшадай һонорто «Буряад арадай наадан», «Ургы мэтэ…» гэһэн дуунуудые Агымнай элитэ дуушан Александр Бороев гүйсэдхэдэг.
Далай Цыдыповай зохеоһон дуунуудынь: “Жаргалтай ябаарай” (2012-2013), “Дуратайемни мэдыш” (2015), “Дуранхан” (2015), “Шамхандаа” (2017), “Ургы мэтэ...” (Баиржаб Бадмаевай үгэдэ хүгжэм зохёогоо), “Би – буряадби...” (2017), “Буряад арадай наадан” (2019), “Хун шубуухан Эжыгээ...” (2019), “Үргэн буряад хэлэн мүнхэ байха” (Баиржаб Бадмаевай үгэдэ хүгжэм зохёогоо, 2020), “Нютагай шарай” (Сэсэг Дамбаевагай үгэдэ хүгжэм зохёогоо, 2021), “Байгаалиин уйдхар” (Ким Базарсадаевай нэрэмжэтэ үхибүүдэй урлалай һургуулиин шабинарай хуур дээрэ наадаха хүгжэм, 2021).
Ким Базарсадаевай нэрэмжэтэ үхибүүдэй уран урлалай һургуулиин, Агын хүүгэдэй урлалай байшанай хүмүүжэмэлнүүдтэ хатарай “Сэрэгшэд”, “Талын зангилаанууд”, “Хараасгай”, “Хун шубуудай баяр” гэһэн хүгжэмүүдые зохёоһон байна.
Олон харгы замуудай зүргөөр соелой ажалшад өөрынгөө талаан хубияа оложо, дуратай ажалдаа сэдьхэл дүүрэн ажалладаг гээшэ. Дуушад, хатаршад, зүжэгшэд хадаа сэдьхэлэй гүнзэгыһөө гараһан онсо мэдэрэлдэ абтан, дуу хүгшэм, хатар зүжэг зохеожо, арад зондоо зүрхэ хүдэлгэмэ бүтээлнүүдые бэлэглэдэг юм. Тэдэнэй нэгэн - эрхим хүгжэмшэн Далай Цыдыпов.
Долгорма Долгоржапова.